Βεργίνα - Απόδραση στην πρώτη πόλη των Μακεδόνων

Οι Αιγές, στη θέση της σημερινής Βεργίνας του Δήμου Βέροιας, σπουδαίο αστικό κέντρο ήδη από τον 10ο - 8ο αι. π.Χ., ήταν η έδρα του μακεδονικού κράτους έως τον 5ο αι. π.Χ., όταν ο βασιλιάς Αρχέλαος τη μετέφερε στην Πέλλα. Βρίσκονταν στην «καρδιά» της περιοχής, που κατά τον Ηρόδοτο ήταν η «Μακεδονίς γη». Ο τόπος όπου για τρεις και πλέον αιώνες βασίλεψε η οικογένεια του Φιλίππου Β’ και του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Εδώ ο Αλέξανδρος ανακηρύχτηκε βασιλιάς και από εδώ αποφάσισε να ξεκινήσει την άνοιξη του 334 π.Χ. τη μεγάλη του εκστρατεία που σφράγισε τη μοίρα του αρχαίου κόσμου. Με την πάροδο των χρόνων οι Αιγές πέρασαν στο περιθώριο μέχρι το 1977, όταν η σκαπάνη του Μανόλη Ανδρόνικου έφερε ξανά στην επιφάνεια τους κρυμμένους θησαυρούς της περιοχής. Λόγω της σπουδαιότητάς του, από το 1996 ο αρχαιολογικός χώρος, που αναπτύσσεται ως ένα Πολυκεντρικό Μουσείο, συγκαταλέγεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Η Βεργίνα, η σύγχρονη κωμόπολη που κτίστηκε στη θέση των αρχαίων Αιγών, στους πρόποδες των Πιερίων, βρίσκεται 13 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Βέροιας και απέχει περίπου 80 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη.

Τι πρέπει να δείτε:

Βασιλικοί τάφοι.

Στο εσωτερικό ενός χωμάτινου λόφου (Μεγάλη Τούμπα) βρίσκονται οι βασιλικές ταφές που ανακάλυψε ο αρχαιολόγος Μανόλης Ανδρόνικος το 1977. Οι τάφοι και το εσωτερικό της τούμπας έχουν διαμορφωθεί σε εξαιρετικό μουσείο με ιδιαίτερα υποβλητική ατμόσφαιρα, καθώς κυριαρχεί το σκοτάδι και ο επιλεγμένος φωτισμός των εκθεμάτων. Μετά την είσοδο υπάρχουν επιτύμβιες στήλες, ευρήματα από τάφους απλών Μακεδόνων και τα ερείπια τάφου του 3ου αι. π.Χ. (τάφος IV) από τον οποίο σώζονται μόνο τμήματα τοίχων και κιόνων και η ανωδομή της πρόσοψης. Στη συνέχεια βρίσκεται το «Ηρώο», μνημείο αφιερωμένο στους εξέχοντες νεκρούς και μετά ο κιβωτιόσχημος τάφος (τάφος Ι «Περσεφόνης»), μιας από τις συζύγους του Φίλιππου Β’. Κατόπιν, βρίσκεται η ενότητα του τάφου του βασιλιά Φιλίππου Β’, με τις αριστουργηματικές τοιχογραφίες και ζωφόρους, τα όπλα και τη χρυσοποίκιλτη πανοπλία του, τα υπολείμματα της νεκρικής πυράς, τη χρυσή λάρνακα (βάρους 11 κιλών), διακοσμημένη με το μακεδονικό αστέρι, που περιείχε τα οστά και το χρυσό στεφάνι βελανιδιάς του νεκρού, τη χρυσή λάρνακα με τα οστά της βασιλικής συζύγου, το χρυσοκέντητο ύφασμα που τα τύλιγε και τις δυο χρυσελεφάντινες κλίνες. Στην τελευταία ενότητα, βρίσκεται ο πιθανολογούμενος τάφος του Αλέξανδρου Δ΄, γιου του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης, που δολοφονήθηκε από τον Κάσσανδρο το 310 π.Χ., με την ασημένια τεφροδόχο που περιέχει τα οστά του νεκρού, πλαισιωμένη από τα ελεφαντοστέινα ανάγλυφα της κλίνης. Τέλος, σε ειδική αίθουσα γίνεται προβολή βίντεο με τον Μ. Ανδρόνικο να ξεναγεί στα μνημεία. Εξάλλου, στην ευρύτερη περιοχή της νεκρόπολης των Αιγών έχουν ανασκαφεί αρχαϊκοί τάφοι, λακοειδείς και κιβωτιόσχημοι τάφοι (6ου και 5ου αι. π.Χ.) και δέκα «ναόσχημοι» μακεδονικοί τάφοι, ανάμεσά τους και αυτός που θεωρείται πως ανήκε στη μητέρα του Φιλίππου Β’, βασίλισσα Ευρυδίκη.

Ανάκτορο.

Με έκταση 12.500 τ.μ. ήταν το μεγαλύτερο και μαζί με τον Παρθενώνα (Αθήνα) το σημαντικότερο οικοδόμημα της κλασικής Ελλάδας. Πρωτοποριακής αρχιτεκτονικής και διώροφο, πιθανόν έργο του Πυθέου, αρχιτέκτονα του Μαυσωλείου της Αλικαρνασού, που ήταν ένα από τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου, xτίστηκε με πωρόλιθο το β’ μισό του 4ου αι. π.Χ., σε πλάτωμα και ήταν ορατό σε όλη την περιοχή. Διέθετε μεγάλη περίστυλη αυλή με μνημειακό πρόπυλο, ιερό αφιερωμένο στον Πατρώο Ηρακλή, πολυτελείς χώρους συμποσίων με μωσαϊκά δάπεδα και βοηθητικά δωμάτια (στάβλους, αποθήκες κ.λπ.).

Θέατρο.

Κατασκευάστηκε περίπου το 340 π.Χ. βόρεια του Ανακτόρου και είναι ένα από τα αρχαιότερα λίθινα θέατρα της Ελλάδας. Είχε εννέα σειρές καθισμάτων, ενώ από τη σκηνή σώζονται μόνο τα θεμέλια. Εδώ, το 336 π.Χ. δολοφονήθηκε ο Φίλιππος Β΄

Ιερά.

Κοντά στο θέατρο βρίσκονται τα ιερά της Ευκλείας (4ου αι. π.Χ.), με δύο ναούς, βωμό, στοά, ένα περίστυλο κτήριο και ενεπίγραφες βάσεις βασιλικών αναθημάτων και της Κυβέλης (β΄ μισό 4ου αι. π.Χ.), της μητέρας των θεών, κοντά στο οποίο έχει ανασκαφεί ελληνιστικό κτήριο του 2ου αι. π.Χ.

Ακρόπολη.

Έχει ανασκαφεί τμήμα της με πέντε πύργους και σε κοντινή απόσταση τμήματα από τον οχυρωτικό περίβολο (πάχους 3 μ.), ενώ στην περιοχή σώζονται ακόμα θεμέλια οικιών από τον 5ο ως τον 1ο αι. π.Χ.